16M1. Kadın Memurların Emekli Sandığı'ndan Emeklilik yani tarihi itibariyle 3 yıl ve daha az hizmeti bulunan kadın memurların emekliliği için tıpkı erke memurlar gibi 25 yıl 9000 gün gerekiyor. Bu üç yıllık süreye Sandığı iştirakçiliğinin yanı sıra tarihinden önceki SSK günleri, Bağ-Kur süreleri ve özel banka sandığı süreleri de dahil bulunuyor. Üç yıldan çok hizmeti olanlar ise aşağıdaki gibi kategorilere ayrılarak yaşa tabi oluyorlar. Böylesi bir durumda önce 360 gün SSK sigortalılığı olan ancak sigortalılık başlangıcından sonra ama memuriyetten de önce yaptığı doğum veya yurtdışı çalışma veya yurtdışı ikamet süresi olan bir kadın sigortalı iki yıllık bir borçlanma işlemiyle iki yıl değil yedi yıl kazanmış olacaktır. Zira o iki yıllık borçlanma hizmet süresine iki yıl eklenmesinin yanı sıra kadın memurun emekliliği için gereken asgari gün sayısını 9 bin değil 7 bin 200 güne indirmiş olarak yedi yıl etkisi yapacaktır. Kademeli geçişe göreKadın Memurlar İçin Emeklilik Geçiş Tablosu tarihi itibariyleKadınların 20 yılı tamamlamalarına kalan süreKesenek prim ödemeleri gereken süreTamamlamalarıgereken Yaş2 yıl ve daha az20402 yıldan fazla – 3 yıl ve daha az20413 yıldan fazla – 4 yıl ve daha az20424 yıldan fazla – 5 yıl ve daha az20435 yıldan fazla – 6 yıl ve daha az20446 yıldan fazla – 7 yıl ve daha az20457 yıldan fazla – 8 yıl ve daha az20468 yıldan fazla – 9 yıl ve daha az20479 yıldan fazla – 10 yıl ve daha az204810 yıldan fazla – 11 yıl ve daha az204911 yıldan fazla – 12 yıl ve daha az205012 yıldan fazla – 13 yıl ve daha az205113 yıldan fazla – 14 yıl ve daha az205214 yıldan fazla – 15 yıl ve daha az205315 yıldan fazla – 16 yıl ve daha az205416 yıldan fazla – 17 yıl205517 yıldan fazla2558 Örnek 1- tarihinde memuriyet görevine başlayan doğumlu Nur Hanım'ın tarihi itibariyle hizmeti, Kanunun yürürlük tarihi - İşe başlama tarihi 11 yıl, 11 ay . Buna göre bu memurun 20 yılı tamamlamasına kalan süre, 20 yıl - 8 yıl , 0 ay, 30 gündür. Yukarıdaki tabloya göre, bu kişinin durumu "8 yıldan fazla – 9 yıl ve daha az" kategorisine tekabül etmekte olduğundan 20 yılı tamamlamak şartıyla emekli olabileceği yaş 47 olmaktadır. Bu kadın memur 20 yılı tamamladığından isterse artık işinden ayrılabilir ama emekli maaşı ve ikramiyesi için 47 yaşını dolduracağı tarihini bekleyecektir. 47 yaşını tamamlayınca o gün geçerli katsayı üzerinden maaş ve ikramiyesini alabilecektir. Örnek 2- tarihinde işe başlayan Elif Hanım, aralıksız olarak bugüne kadar çalışmıştır. Arada sadece tarihleri arasında doğum sonrası 18 ay aylıksız izin kullanmıştır. Elif Hanımın tarihi itibariyle çalışma süresi, 20 tam yılı tamamlamasına kalan süreden arasındaki aylıksız izin süresini de düşersek itibariyle hizmeti 4 yıl 9 ay kalacak. 20 yılın açılımı 15 yıl, 2 ay, 30 gün Yukarıdaki tabloya göre emekliliğine daha, "15 yıldan fazla – 16 yıl ve daha az"kadar süre kalmış olduğundan, 20 tam yılı tamamlamak şartıyla 54 yaşından sonra emekli olabilecek, ancak 18 aylık aylıksız izin süresinin yaş şartını etkileyecek olan bölümünü, yani arasındaki kısmı borçlanırsa 53 yaşını dolduracağı tarihte de emekli olabilecektir. Örnek tarihinde göreve başlamış olan doğumlu Gülistan Hanım'ın, itibariyle toplam hizmeti, - 15 yıl, 4 ay, 14 gündür. 20 yılı tamamlamasına kalan süre, - 4 yıl, 7 ay, 16 gün olduğuna göre tablonun, "4 yıldan fazla – 5 yıl ve daha az" kısmında yer alan bölüme göre 20 yılı da 43 yaşını da doldurmuş bulunduğundan dilediği tarihte emekli olabilecektir. Örnek 4- doğumlu olan Züleyha Hanım, 480 günlük SSK sigortalılığından sonra tarihinde memur olarak işe başlamıştır. itibariyle kesenek ödeme süresi, - tarihi itibariyle toplam hizmeti 5 yıl 8 ay olacaktır. Bu durumda 20 yılı tamamlamasına kalan süre, - 14 yıl, 3 ay, 30 gün olduğundan yukarıdaki tabloya göre; 53 yaşını dolduracağı tarihinden önce emekli sonrası Memuriyete Başlayan Kadın Memurların 25 yıl SorunuBu olayı bir örnekle açıklayalım. Kadın memur Aysel Hanım'ın göreve başlangıç tarihi tarihi itibariyle 20 yılı doldurmasına kalan süre 17 yıldan fazla olduğu için Aysel Hanım 58 yaşında emekli olma şartına uyma gereğinin yanında 20 yılı değil 25 yılı doldurması gerekecektir. Aysel Hanım'ın eğer tarihinden önce en az 270 gün SSK veya Bağ-Kur günü varsa yaş bakımından 55'e düşmenin yanında gerekli süreyi de 25 yıldan 20 yıla 270 günü değil de 1997 sigorta başlangıcıyla 10 günü var fakat sigortalılık başlangıcından sonra 1998 doğumlu bir çocuğu varsa iki yıllık doğum borçlanmasıyla Emekli Sandığı'ndan emeklilik bakımından 54 yaşına tabi hale gelebilecektir. Çocuk doğduktan iki yaşına gelene kadar geçen sürede sigortalılık dışında geçirilmiş günler için yapılabilecek doğum borçlanmasını yapıp yapmamada bu sürenin yeri de önemli bulunuyor. Emekli Sandığı'ndan emeklilikte bu süre önceye isabet eden sürenin emeklilik yaşına olumu etkisi bulunup, sonraki sürenin bu bakımdan etkisi Tezel
Eski adıyla Emekli Sandığı üyeleri, yeni adıyla da 4/c’liler, yani memurların emeklilik şartları hem diğer çalışanlara göre farklıdır hem de erkek memurlar ile kadın memurların da emeklilik şartları faklıdır. Memurların emekliliğe hak kazanmasında iki önemli husus ilki; belirli süre sigortalı olmak, bu süre içinde de sosyal güvenlik primlerini eksiksiz ödemek ve yaş. Emeklilik süresi ise kadınlarda ve erkeklerde değişiyor. Ayrıca emeklilik yaşı da kadın ve erkek memurlarda farklı uygulanıyor. Bu üç şarttan biri bile eksik olursa, emekliliğe hak GİRİŞ TARİHİİkinci husus ise, işe giriş tarihi. İşe giriş tarihi emeklilik için önemli, çünkü yapılan düzenlemeler ve reformlar ile memurların işe giriş tarihlerine göre emeklilik için gerekli şartları da değişti. Burada da üç önemli tarih var. Şöyle ki;- 8 Eylül 1999 öncesi işe giren memurlar için emeklilik süresi ve yaşı Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe başlayanlarınki Mayıs 2008 ve sonrasında işe girenlerin ise emeklilik şartları hem kadın hem de erkek memurların işe giriş tarihlerine göre ne zaman ve hangi koşullarda emekli olacaklarını NOT Yazı dizimize başladığımız günden itibaren okuyuculardan yüzlerce soru geliyor. Önümüzdeki günlerde yazı dizimiz içinde emeklilik için askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanmasından nasıl yararlanılacağına değineceğiz. Ayrıca engelli çalışanların emeklilik şartlarını da açıklayacağız. Sizlerden gelen sorulara da cevap MEMURLARIN EMEKLİLİK İÇİN YERİNE GETİRMELERİ GEREKEN ŞARTLAR8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla prim ödeyen memurlar yaş şartı olmadan ve halen de çalışmaya devam ediyorlarsa istedikleri zaman emekli olabilir ve emekli aylığına hak kazanırlar. Bu şartları yerine getirmeyenler ise aşağıdaki ödenmesi gereken prim süresi ve tamamlanması gereken yaşa göre emekli 23 Mayıs 2002 itibariyle, erkek memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 2 yıl ve 2 yıldan azsa, prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 2 yıldan fazla ve 3 yıl 6 ay ve daha az ise, prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 3 yıl 6 aydan fazla ve 5 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 5 yıldan fazla ve 6 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 6 yıl 6 aydan fazla ve 8 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 8 yıldan fazla ve 9 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 9 yıl 6 aydan fazla ve 11 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 11 yıldan fazla ve 12 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 12 yıl 6 aydan fazla ve 14 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 14 yıldan fazla ve 15 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 15 yıl 6 aydan fazla ve 17 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 17 yıldan fazla ve 18 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 18 yıl 6 aydan fazla ve 20 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 20 yıldan fazla ve 21 yıl 6 ay ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 21 yıl 6 aydan fazla ve 22 yıl arasındaysa prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 25 yılını tamamlamasına kalan süre 23 yıldan fazla ise prim ödemeleri gereken süre 25 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da MEMURLARIN EMEKLİLİK İÇİN YERİNE GETİRMELERİ GEREKEN ŞARTLAR8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 20 yıl prim ödeyen kadın memurlar, yaş şartı olmadan ve halen de çalışmaya devam ediyorlarsa istedikleri zaman emekli olabilir ve emekli aylığına hak kazanırlar. Bu şartları yerine getirmeyenler ise aşağıdaki ödenmesi gereken prim süresi ve tamamlanması gereken yaşa göre emekli olacaklardır. Bu şartları yerine getirmeyenler ise 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 20 tam yıl 7200 gün prim ödemiş olanlar belirli bir yaşı tamamlayarak emekliliğe hak 23 Mayıs 2002 itibariyle, kadın memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 2 yıl ve 2 yıldan azsa, prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 2 yıldan fazla ve 3 yıl ve daha azsa, prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 3 yıldan fazla ve 4 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 4 yıldan fazla ve 5 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 5 yıldan fazla ve 6 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 6 yıldan fazla ve 7 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 7 yıldan fazla ve 8 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 8 yıldan fazla ve 9 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 9 yıldan fazla ve 10 yıl ve daha azsa prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 10 yıldan fazla ve 11 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 11 yıldan fazla ve 12 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 12 yıldan fazla ve 13 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 13 yıldan fazla ve 14 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 14 yıldan fazla ve 15 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 15 yıldan fazla ve 16 yıl ve daha az ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 16 yıldan fazla ve 17 yıl ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da 23 Mayıs 2002 itibariyle, memurların emekli olabilmesi için; 20 yılı tamamlamasına kalan süre 17 yıldan fazla ise prim ödemeleri gereken süre 20 yıl ve tamamlamaları gereken yaş da EYLÜL 1999 İLE 30 NİSAN 2008 ARASI İŞE BAŞLAYANLARIN DURUMUİlk kez ile arasında işe başlayan memurların emeklilik şartları kadın memurlara ve erkek memurlara göre Çalışanlar İçin 8 Eylül 1999 tarihi ile sonrasında işe girmiş memurlar 60 yaşını ve 9000 gün 25 tam yıl prim ödeme süresini tamamladıklarında emekliliğe hak Çalışanlar İçin 8 Eylül 1999 ve sonrasında işe girmiş olan kadın memurlar; 58 yaşını ve 9000 gün 25 tam yıl prim ödeme süresini tamamladıklarında emekliliğe hak kazanıyorlar1 MAYIS 2008’DEN SONRA İŞE GİRENLERİN EMEKLİLİK ŞARTLARIErkek Çalışanlar İçin tarihinden sonra ilk kez işe başlayan memurların emeklilik şartları değişiyor. Birinci şart, 9000 25 tam yıl prim ödeme gün sayısını doldurmaları gerekiyor. 31 Aralık 2005 tarihine kadar 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. Ancak prim ödeme süresini ve yaşı tamamlamayanlar için aşağıdaki gibi kademeli emeklilik süreleri 1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 61 yaşında emekliliğe hak 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 62 yaşında emekliliğe hak 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 63 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 64 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlarKadın Çalışanlar İçin tarihinden sonra ilk kez işe başlayan kadın memurların emeklilik şartları değişiyor. Birinci şart, 9000 25 tam yıl prim ödeme gün sayısını doldurmaları gerekiyor. 31 Aralık 2005 tarihine kadar 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. Ancak prim ödeme süresini ve yaşı tamamlamayanlar için aşağıdaki gibi kademeli emeklilik süreleri 1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayan kadın memurlar 59 yaşında emekliliğe hak 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 60 yaşında emekliliğe hak 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 61 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 62 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 63 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 arasında; 9000 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 64 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar- 1 Ocak 2048 tarihinden itibaren ise 65 yaşında emekli HADDİNDEN NASIL EMEKLİ OLUNUR?Erkek Memurların Durumu 8 Eylül 1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşlarda olan erkek memurlar, 61 yaşını tamamlamaları halinde, yani yaş haddi nedeniyle isterlerse veya 65 yaşının tamamlayan memurlar kendi istekleri ile emekli olabilirler. Tek şart, fiili hizmet süresi olarak 10 yılı doldurmaları gerekiyor. Bu şartları yerine getirenler emekli aylığı Memurların Durumu 8 Eylül 1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşlarda olan kadın memurlar 61 yaşını tamamlamaları halinde ya da 65 yaşını tamamladıklarında; fiili hizmet sürelerinin 10 yılını doldurmuş olmaları halinde kendi istekleri ile emekli Eylül 1999 günü ve öncesinde hizmeti olan memurlar 25 yıldan az hizmeti olanlar, 15 tam yılı tamamlamak şartıyla 61 yaşını tamamlayarak emekli Bağ-Kur’lular hangi şartlarda, ne zaman emekli olacak?SON 24 SAATTE YAŞANANLAR
23. seneidevriyesinde EYT, sosyal güvenlik tarihimizin en uzun çözüm bekleyen meselesini teşkil etmektedir. Sabırla çözüm beklerken bu süre zarfında sonradan getirilen yaş engeli nedeniyle kimi 2 yıl, kimi 3 yıl, kimi 4 yıl, kimi 5 yıl ve daha fazla bekleyerek emekli oldu. Netice itibarıyla 1999 yılından bugüne EYT’lilerin yarısından fazlası bekleyerek emekli oldu… Benim yaptığım hesaplamalara göre hiçbir çözüm olmasa bile bu yıl sonuna kadar EYT’lilerin sayısı 4 milyonun altına düşmektedir. Keza EYT mağduriyetinin ilk yıllarında her yıl 200 binlerde başlayan emekli olan sayısı akabinde 300 binlerde; şimdilerde ise 400 binleri aşmıştır… Böyle giderse birkaç yıl içinde zaten hiçbir EYT’li kalmayacaktır. Bu nedenle EYT’liler artık çözüm beklemekten son derece bitkin duruma düşmüş durumdalar. Üçlü koalisyonun IMF’nin telkinleriyle yol açtığı EYT meselesi bir an evvel çözülmezse çeyrek asırlık bir meseleye dönüşecektir. GEÇEN SENE EMEKLİ OLAN EYT’LİLER Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında çalışmakta iken tarihinde sonradan getirilen kademeli "Yaş" şartının engel olarak konulması nedeniyle hâlen emekli olamayanlar "Emeklilikte Yaş Engeline Maruz Bırakılanlar" kitlesini oluşturmaktadır. EYT’liler, mağduriyete sebep olan 4447 sayılı yasa öncesinde tek bir sigortalılık yasasında yer almadığından emeklilik şartları yer aldıkları yasalardaki sigortalılık türüne göre farklılık arz etmektedir. Keza genel olarak; İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar, Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar Bağ-Kur’lular, Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar, Tarım SSK, Tarım Bağ-Kur, Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar olmak üzere değişik gruplarda yer alan çok sayıda EYT’li bulunmaktadır. Dolayısıyla her grubun yer aldığı yürürlükten kaldırılan sosyal güvenlik uygulama kanunlarına göre çözüm getirilmesi gerekmektedir. Dar anlamada sigortalılık statülerine göre ise EYT’lileri genel olarak 3 grupta da toplamak mümkündür. Buna göre tarihi öncesinde SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı kurumlarına ve uygulama yasalarına tabi olarak çalışmakta olan bu gruplardan en büyüğünü işçiler ve işçi gibi sigortalılar oluşturmaktadır. 2021 yılında emekli aylığı bağlanan EYT’liler Geçen yıl SGK, 810 bini aşkın kişiye emeklilik aylığı ve geliri bağlamıştır. Bu emeklilerin kişisi malulen emekli, 239 kişi vazife malulü, 3308 kişi ise iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almaya hak kazanmıştır. hak sahibi dul-yetim aylığı, hak sahibi ise ölüm geliri almaya hak kazanmıştır. Emeklilikte sonradan getirilen yaş engeline takılanlardan ise en çok emekli olanların başında kişi ile SSK’lı emekliler gelmektedir. Bunları kişi ile Bağ-Kur’lu EYT’liler izlemiştir. En küçük grubu ise memur ve diğer kamu görevlileri kişi ile izlemiştir. Netice itibarıyla toplamda EYT’li geçen sene EYT çözüm yasası beklerken emekli olmuştur. EYT’LİLER NE İSTİYOR? Bilindiği üzere EYT, hemen her gün yazılı-görsel-sosyal ve diğer tüm medyada en çok yer alan ve sadece sonradan konulan “yaş” engeli nedeniyle geciktirilen emeklilik haklarına bir an önce kavuşmak isteyen emeklilik mağdurlarından oluşan büyük bir topluluk. Hemen altını tekrar çizelim EYT’liler erken emeklilik ya da bir ayrıcalık istemiyor. Sadece 1999 yılında çıkarılan yasa ile getirilen “yaş” engelinin kaldırılmasını istiyor. Zira EYT’liler erken emeklilik ya da ayrıcalık değil işe girdikleri tarihlerde geçerli olan emeklilik şartları neyse sadece onu müktesep hak olarak talep etmektedirler… Başka bir anlatımla alınan haklarının iadesini talep etmektedirler… Değerli okurlarımız sizlerden gelen yoğun iletiler doğrultusunda önümüzdeki yazılarımızda başta EYT çözüm takvimi, sigortalılık statüsüne göre EYT’lilerin emeklilik şartları ile diğer en çok merak edilen konuları gündeme getireceğim… *** “Hayatın amacı mutlu olmak değildir. İşe yarar olmaktır. Onurlu olmaktır. Merhametli olmaktır. Yaşadığın süre boyunca bir fark oluşturmaktır.” Ralph Waldo Emerson TÜRKİYE GAZETESİ
Babası veya eşi emekli sandığı emeklisi veya sigortalısı iken vefat eden kişinin durumu Bağ-Kur veya SSK sigortalılarına göre farklılık göstermekte olup, bu şekildeki eş veya çocuk aşağıda belirtilen hal ve durumlarda eşi ya da babası üzerinden ölüm dul veya yetim aylığı alabilir. Not Aşağıdaki açıklamalar SGK’nın internet sitesinde yer alan soru – cevaplara dayanmaktadır. Emekli Sandığı kapsamında dul – yetim aylığı alma şartlarıyla ilgili ayrıntılı bilgi için 2020/22 sayılı SGK Genelgesine bakılabilir.– 4/1-a SSK kapsamında çalışan yetim kız çocuğu veya malul durumdaki erkek çocuğu emekli sandığı sigortalısı iken vefat eden babası üzerinden, babasının çalışma süresi de yeterliyse, yetim aylığı alabilir.– 4/1-a SSK kapsamında çalışan kişinin devlet memuru olan eşinin vefat etmesi halinde, eşinin çalışma süresi de yetiyorsa, dul aylığı alabilir.– SSK kapsamında dul aylığı alan kız çocuğu, Emekli Sandığı sigortalısı babasının vefat etmesi halinde aynı zamanda babası üzerinden yetim aylığı da alabilir.– SSK emeklisi olan kız çocuğu, Emekli Sandığı emeklisi babasının vefat etmesi halinde ayrıca babası üzerinden yetim aylığı alabilir.– Eşinden dolayı Bağ-Kur kapsamında dul aylığı alan kız çocuğu, Emekli Sandığı kapsamındaki babasının vefat etmesi halinde aynı zamanda babası üzerinden yetim aylığı da alabilir.– Bağ-Kur kapsamında çalışan kadın sigortalı, devlet memuru iken vefat eden eşinden dolayı, eğer eşinin çalışma süresi de yeterliyse, dul aylığı alabilir.– 4/1-c Emekli Sandığı kapsamında çalışan kız çocuğu Emekli Sandığından yetim aylığı alamaz. Buna karşılık 4/1-c Emekli Sandığı kapsamında çalışan kadın, Emekli Sandığı emeklisi iken vefat eden eşinden dolayı % 50 oranında dul aylığı Konular4/1-c emekli sandığı kapsamında çalışan birinin vefat etmesi halinde eşine veya çocuklarına dul veya yetim aylığı bağlanabilmesi için en az beş yıllık çalışma süresinin bulunması gerekir. Ayrıca kadınlara dul aylığı veya kız çocuklarına yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmamaları gerekir. Erkek çocuklarına da 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde ise 25 yaşını doldurmamış olmaları şartıyla yetim aylığı bağlanır. Erkek çocuğunun bu yaştan sonra yetim aylığı alabilmesi için çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirmiş, yani malûl olması yandan bu ayrıcalıklı durum 1 Ekim 2008 öncesi işe girmiş olan Emekli Sandığı sigortalılarının eş ve çocukları için geçerli olup, 1 Ekim 2008 veya sonrasında işe giren Emekli Sandığı 4/1-c sigortalılarının eş ve çocukları çalışmaları veya gelir aylık almaları durumunda ayrıca dul veya yetim aylığı alamazlar, yani bu yönüyle SSK ve Bağ-Kur kapsamındakilerle aynı şartlara tabidirler.
23. seneidevriyesinde EYT, sosyal güvenlik tarihimizin en uzun çözüm bekleyen meselesini teşkil etmektedir. Sabırla çözüm beklerken bu süre zarfında sonradan getirilen yaş engeli nedeniyle kimi 2 yıl, kimi 3 yıl, kimi 4 yıl, kimi 5 yıl ve daha fazla bekleyerek emekli oldu. Netice itibarıyla 1999 yılından bugüne EYT’lilerin yarısından fazlası bekleyerek emekli oldu… Benim yaptığım hesaplamalara göre hiçbir çözüm olmasa bile bu yıl sonuna kadar EYT’lilerin sayısı 4 milyonun altına düşmektedir. Keza EYT mağduriyetinin ilk yıllarında her yıl 200 binlerde başlayan emekli olan sayısı akabinde 300 binlerde; şimdilerde ise 400 binleri aşmıştır… Böyle giderse birkaç yıl içinde zaten hiçbir EYT’li kalmayacaktır. Bu nedenle EYT’liler artık çözüm beklemekten son derece bitkin duruma düşmüş durumdalar. Üçlü koalisyonun IMF’nin telkinleriyle yol açtığı EYT meselesi bir an evvel çözülmezse çeyrek asırlık bir meseleye dönüşecektir. GEÇEN SENE EMEKLİ OLAN EYT’LİLER Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında çalışmakta iken tarihinde sonradan getirilen kademeli "Yaş" şartının engel olarak konulması nedeniyle hâlen emekli olamayanlar "Emeklilikte Yaş Engeline Maruz Bırakılanlar" kitlesini oluşturmaktadır. EYT’liler, mağduriyete sebep olan 4447 sayılı yasa öncesinde tek bir sigortalılık yasasında yer almadığından emeklilik şartları yer aldıkları yasalardaki sigortalılık türüne göre farklılık arz etmektedir. Keza genel olarak; İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar, Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar Bağ-Kur’lular, Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar, Tarım SSK, Tarım Bağ-Kur, Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar olmak üzere değişik gruplarda yer alan çok sayıda EYT’li bulunmaktadır. Dolayısıyla her grubun yer aldığı yürürlükten kaldırılan sosyal güvenlik uygulama kanunlarına göre çözüm getirilmesi gerekmektedir. Dar anlamada sigortalılık statülerine göre ise EYT’lileri genel olarak 3 grupta da toplamak mümkündür. Buna göre tarihi öncesinde SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı kurumlarına ve uygulama yasalarına tabi olarak çalışmakta olan bu gruplardan en büyüğünü işçiler ve işçi gibi sigortalılar oluşturmaktadır. 2021 yılında emekli aylığı bağlanan EYT’liler Geçen yıl SGK, 810 bini aşkın kişiye emeklilik aylığı ve geliri bağlamıştır. Bu emeklilerin kişisi malulen emekli, 239 kişi vazife malulü, 3308 kişi ise iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almaya hak kazanmıştır. hak sahibi dul-yetim aylığı, hak sahibi ise ölüm geliri almaya hak kazanmıştır. Emeklilikte sonradan getirilen yaş engeline takılanlardan ise en çok emekli olanların başında kişi ile SSK’lı emekliler gemektedir. Bunları kişi ile Bağ-Kur’lu EYT’liler izlemiştir. En küçük grubu ise memur ve diğer kamu görevlileri kişi ile izlemiştir. Netice itibarıyla toplamda EYT’li geçen sene EYT çözüm yasası beklerken emekli olmuştur. EYT’LİLER NE İSTİYOR? Bilindiği üzere EYT, hemen her gün yazılı-görsel-sosyal ve diğer tüm medyada en çok yer alan ve sadece sonradan konulan “yaş” engeli nedeniyle geciktirilen emeklilik haklarına bir an önce kavuşmak isteyen emeklilik mağdurlarından oluşan büyük bir topluluk. Hemen altını tekrar çizelim EYT’liler erken emeklilik ya da bir ayrıcalık istemiyor. Sadece 1999 yılında çıkarılan yasa ile getirilen “yaş” engelinin kaldırılmasını istiyor. Zira EYT’liler erken emeklilik ya da ayrıcalık değil işe girdikleri tarihlerde geçerli olan emeklilik şartları neyse sadece onu müktesep hak olarak talep etmektedirler… Başka bir anlatımla alınan haklarının iadesini talep etmektedirler… Değerli okurlarımız sizlerden gelen yoğun iletiler doğrultusunda önümüzdeki yazılarımızda başta EYT çözüm takvimi, sigortalılık statüsüne göre EYT’lilerin emeklilik şartları ile diğer en çok merak edilen konuları gündeme getireceğim… *** “Hayatın amacı mutlu olmak değildir. İşe yarar olmaktır. Onurlu olmaktır. Merhametli olmaktır. Yaşadığın süre boyunca bir fark oluşturmaktır.” Ralph Waldo Emerson İSA KARAKAŞ
tobb emekli sandığı emeklilik şartları